การพัฒนาและประยุกต์ใช้ Lean Canvas

LEAN​ CANVAS กัน BMC หรือ Business Model Canvas ต่างกันอย่างไร ในบทความนี้จะมาแบ่งปันประสบการณ์จริงๆที่นำ LEAN​ CANVAS  มาประยุกต์​ใช้​ ตอนนำเสนองานด้านนวัตกรรม ปี​  2016​  และได้รับคัดเลือกให้ไปเซ็นสัญญา เรื่อง นวัตกรรม​ ภายใต้  ชื่อ​  โครงการโรงงานน้ำดื่มมาตรฐาน​  ของสำนักงานนวัตกรรม​แห่งชาติ​ (  องค์กร​มหาชน​ )​ จากการใช้​ Model​  LEAN​  CANVAS​  มาดูวิธีประยุกต์​  ว่ามันต่างจากการใช้​ BMC​ ต่างกันอย่างไร​ จากตารางทั้ง​ 9​  ช่อง​  เริ่มจาก​ช่องแรก

ช่องที่ 1  Pain Point   คือ ปัญหาอะไรของธุรกิจนั่นๆ ที่เราสนใจ ยิ่งเราคลุกคลีกกับธุรกิจนั้นมากกว่า 1 ปี เราเองจะเห็นปัญหาที่แก้ได้บ้าง ไม่ได้บ้างซะส่วนใหญ่  เพราะการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของมนุษย์ ที่เคยสบายมาอยู่แล้วเป็นเรื่องที่ยากมาก ๆ ซึ่งได้นำเสนอเรื่องปัญหาของธุรกิจโรงงานน้ำดื่มในการเข้าถึงลูกค้าผ่าน Application  คาดว่าจะช่วยให้ลูกค้ารับรู้ถึง  Value Proposition ที่ดีของเราได้                
                                  
ช่องที่ 2  CS หรือ Customer Segment  ซึ่งใน BMC จะให้ความสำคัญกับตัวลูกค้า เราจะใช้หลักการของ STP ซึ่งนักการตลาด ถือ เป็นเรื่องพื้นฐานอยู่แล้ว ตรงนี้ขอข้ามไปเลย มาเข้าประเด็นของช่องที่ 2 เรื่อง CS  ซึ่งเราเองต้องตีโจทย์ก่อนว่าลูกค้าเราเป็น B2B  หรือ B2C  เพื่อที่จะได้ง่ายในการออกแบบ Application ให้ตรงประเด็น  กับปัญหาของธุรกิจน้ำดื่ม  จึงแบ่งเป็นแบบ ค้าส่ง กับ ค้าปลีก และ Application  ของเราใคร  ผู้ใช้งาน คือ ใคร จุดนี้สำคัญมาก   ไม่ใช่ใครก็ได้ที่จะใช้มัน  ที่โหลดมาจาก App Store  แล้วใช้ได้เลย  และเรามีวิธีสื่อสารกับผู้ใช้เครื่องมือให้เกิดประสิทธิภาพได้อย่างไร ซึ่งเคยทดลองแล้ว บางคนตีโจทย์ไม่แตกก็ไม่สามารถใช้ประโยชน์ของเครื่องมือได้ มีตัวอย่าง Application ที่ได้นำมาใช้งานจริงๆ สามารถศึกษาได้จาก   https://youtu.be/Wfva_TLXreo   ​        

ช่องที่ 3  การนำเสนอคุณค่าที่ไม่เหมือนใคร Unique Value Proposition
ต่างจาก VP  หรือ Value Proposition แบบเดิม ๆ เพราะจะต้องไม่เหมือนใคร ไม่จำเป็นต้องทำอะไรใหม่ สมัยนั้น ไม่ได้เหมือนใครและไม่มีใครทำ อาจจะ Wow ได้  แต่สิ่งที่ทำสามารถแก้ปัญหาให้กับธุรกิจน้ำดื่มได้ เมื่อได้ทดลองทำ เราก็จะค่อยๆพัฒนาการระบบจากการใช้งานของ USERs ซึ่งก็ต้องใช้เวลาพัฒนาจนลูกค้าสามารถเห็นประโยชน์จากการใช้ เครื่องมือที่จะมาลดเวลาและสร้างมูลค่าให้กับการทำงานได้จริง ๆ           
                     
ช่องที่ 4  Solution  ที่พัฒนาจาก Tool To Platform 
เดิมที่เป็น Application   คงไม่พอ เราจึงปรับมาใช้เป็น Platform และเพิ่มเติมโดย นำ AI + IOT จนเป็น  Aiot มาใช้ในการบริหารจัดการโรงงานน้ำดื่ม  เพื่อลดต้นทุนได้    ข้อมูลในการจัดเก็บนำมาวิเคราะห์ปัญหา ไม่ใช่แค่แก้ปัญหา แต่เครื่องจักร คนก็สำคัญมาก  เราจึงต้องสร้างระบบในการบริหารคนและงานให้สัมพันธ์กัน จึงออกมาเป็น SMART DRINKING WATER FACTORY  และได้ใช้จริง ๆ ในปัจจุบันและสามารถตอบโจทย์ให้กับลูกค้าได้จริง

ช่องที่ 5  Channel  ในกลุ่มของลูกค้าของเรา คือ นักลงทุน หรือ Investor
ลูกค้าต้องชัดเจน  เพราะการสื่อสารต้องตรงกลุ่มและลงทุนในธุรกิจน้ำดื่ม แบบ One Stop  Service จะลดความซับซ้อนและคล่องตัวให้กับนักลงทุน ในรูปแบบ Franchise  หรือ ร่วมทุน มากกว่าคนที่อยากจะมีอาชีพน้ำดื่ม 

ช่องที่ 6  Revenue Streams มาจากการ Set Up Factory การอบรมสัมมนาและ Loyalty  ในการขายสินค้า ( ช่วยลูกค้าขายสินค้า )     ซึ่งธุรกิจที่เราทำ ต้องไม่ OUT อยู่ในความจำเป็นที่คนจำเป็นต้องใช้ ใช่แค่ธุรกิจแฟชั่นหรือ เป็นธุรกิจที่เข้าง่ายเกินไป จึงทำให้มีรายได้จากการบริโภคทุกวัน ก็จะเห็นว่าเป็นธุรกิจที่มีตลาดแล้ว แต่จะทำอย่างไรให้คนมาใช้บริการ  คือ  ด้าน Marketing ที่ต้องทำการตลาดให้กับนักลงทุนเห็นด้านกำไรและคุ้มค่าในการลงทุน   
                                             
ช่องที่ 7  Cost Structure  ก็ค่าอุปกรณ์  ค่าทีมงาน แยกเป็น Project ๆ ให้มีกำไรอย่างน้อย  30 - 45 % ในการติดตั้งและดูแลจนจบโครงการ และค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ในการบริหารโครงการ  ในมุมของผู้สร้างระบบ แต่ในมุมของผู้ใช้ระบบ หรือ นักลงทุนต้องมองต้นทุนเทียบกับกำไร และเราสามารถจัดการบริหารต้นทุนให้ดีกว่าคู่แข่งได้อย่างไร 1 ในกลยุทธ์ของแฟรนไชส์  คือ  Economy of Scale ที่จะได้เปรียบคู่แข่งขันในด้านวัตถุดิบที่มีจำหน่วยมากกว่าราคาจึงต่ำกว่าได้           
ช่องที่ 8  Key  Metric  หรือตัวชี้วัด คือ ลูกค้าสามารถผลิตและจำหน่าย รวมถึงคืนทุนตามแผนธุรกิจ  3  ถึง  5  ปี   ซึ่งจากประสบการณ์ของการทำธุรกิจโรงงานน้ำดื่ม KPI คือ การบริหารจัดการทรัพยากรคนทำได้ง่าย เราจึงให้ความสำคัญกับทีมผู้บริการ เพราะไม่ต้องใช้คนมากในธุรกิจ  แต่สามารถจะบริหารจัดการโรงงานได้ตามกรอบที่กำหนดวัดผลลัพธ์เป็นรายวันจากการผลิต เทียบกับต้นต้น สามารถที่จะสรุปได้ในแต่ละวัน
                                              
ช่องที่ 9  Unique Value Proposition  ในรูปแบบเฉพาะ Franchise ยังไม่มีใครที่คิดทำ  เนื่องจากโรงงานน้ำดื่ม คนส่วนใหญ่ เน้นจะสร้างแบรนด์จากการลงทุนเอง จะต้องลองถูกลองผิดในการลงทุน และประสบการณ์เราในสายงานระบบน้ำและงานวิศวกรรม กว่า 26 ปีผ่านโรงงานน้ำดื่มติดตั้งและแก้ไขมากว่า 500 โรงงาน ใน 17  จึงทำให้เข้าใจโรงวานน้ำดื่มน้องใหม่และโรงงานเก่า ๆ ที่ทำมาในยุคแรก ๆ 30 ปีที่แล้ว


แหละนี้ คือ สิ่งที่เราเลือกทำ LEAN CANVAS ทั้ง 9 ช่องที่ได้ใช้งานจริงสำหรับหนีจากทะเลแดงเดือดมาสู่  BLUE OCEAN  ใน บทถัดๆ ที่ไปจะมาคุยเรื่องของทะเลสีครามกันบ้าง